Umiłowani w Panu Ojcowie, Mnisi, Bracia i Siostry! 

Zacznijmy radośnie czas postu... 
Zajaśniała Twoja laska, Panie, 
zajaśniało oświecenie naszych dusz. 
Oto czas życzliwy, oto czas pokuty, 
odrzućmy uczynki ciemności 
i przyobleczmy się w zbroję światłości 
(Wieczernia niedzieli seropustnej). 

Z takimi słowami nasza matka Święty Kościół zwraca się do nas w przededniu Wielkiego Postu, Świętej Czterdziesiątnicy, wzywając nas do skoncentrowania się na „czasie życzliwym, czasie pokuty". Tym „czasem życzliwym" jest właśnie Święty Wielki Post. 

Już w Starym Testamencie miał on ogromne znaczenie. Św. prorok Zachariasz pisze: ...posty będą dla domu Judy w wesele i radość, i w radosne święta (Za 8,19). Dlatego w Starym Testamencie był on oznaczony szczególnymi cechami: nadzwyczajnością i powszechnością, obowiązywał społeczeństwo i osobę. 

Pościli starotestamentowi prorocy i sprawiedliwi, pościł sam Pan nasz Jezus Chrystus, trwała w poście Najświętsza Bogarodzica, pościli apostołowie, święci mężowie i niewiasty, pościł i pości każdy wierzący chrześcijanin prawosławny. 

Św. Symeon Nowy Teolog mówi: „Post jest sprawą Bożą... Jest obrazem życia i cnót Aniołów... Jest umartwieniem ciała i środkiem oddalania się od żądz". Św. Grzegorz Palamas dodaje: „Prawdziwy post to taki post, który rozprzestrzenia się na wszystko, taki post wszystko oczyszcza i wszystko ulecza". Dlatego nasz Święty Kościół nazywa Świętą Czterdziesiątnicę - Wielki Post - okresem duchowej wiosny. Jest to czas wzmożonych wysiłków modlitewnych, wstrzemięźliwości, a przede wszystkim szczerej pokuty za swoje grzechy. Post to nie tylko powstrzymanie się od pokarmów, ale także powstrzymanie języka i żądz. Jest to wielka i święta sprawa w życiu człowieka, służąca pobożności i zbawieniu. Pobożność jest zasadą roztropności, a zbawienie jest przykazaniem Bożym i Świętego Kościoła. Zgodnie ze słowami naszego Zbawiciela, a potem świętych apostołów, post cielesny zawsze domaga się także postu duchowego. Św. Apostołowie post jako wysiłek duchowy i modlitwę łączyli z postem cielesnym (Mk 17,21; 1 Kor 11,27). Święty Kościół wzywa: „Poszcząc cieleśnie, bracia, pośćmy także duchowo: rozwiążmy wszelki związek niesprawiedliwości... dajmy głodnym chleba i bezdomnych ubogich wprowadźmy do domów, abyśmy otrzymali od Chrystusa Boga wielkie miłosierdzie" (środa pierwszego tygodnia Wielkiego Postu, Stichosy do Ps 142). 

Ojcowie, Mnisi, Bracia i Siostry! 

W obecnych trudnych czasach świat i wielu z nas przepełnieni jesteśmy uczuciem wszechstronnego zatroskania... Człowiek dzisiejszy często rozwiązuje swoje problemy życiowe poza Bogiem. A przecież On, nasz Zbawiciel, jest źródłem wszelkiego dobra. Niepowodzenia i upadki, pośpiech, stresy, często doprowadzają człowieka do zakłopotania i smutku. Dlatego też pościmy w tym celu, aby skuteczniej walczyć z żądzami, które gnieżdżą się w ludzkim sercu. Zawsze należy pamiętać, że przez powstrzymanie się od pokarmu nasza natura staje się bardziej subtelną i wrażliwą na świat duchowy. Wstrzemięźliwość i radość duchowa są nie do pogodzenia ze smutkiem. Zbawiciel mówi: Kiedy pościcie, nie bądźcie smutni... (Mt 6,16). 

Dzisiaj przypominamy to wszystko ze względu na niezrozumienie i rozczarowanie wielu ludzi, bowiem świat nie ceni postu i nie rozumie jego znaczenia. Stąd też spotykamy się z próbami likwidacji postu, za czym idzie negowanie pokuty, która jednoczy nas z Bogiem. 

Święty Post daje nam poczucie odpowiedzialności za swoje życie, widzenie siebie przed Bogiem w świetle wieczności wraz z uświadomieniem sobie swojej grzeszności. Światłość Świętego Postu oświeca mrok naszej duszy. Jesteśmy wezwani do pokuty, a ona świadczy nie o słabości, a o sile duchowej kajającego się i o jego zdrowiu. W pokucie nie rezygnujemy ze swoich ludzkich sił i powołania, a umacniamy się w prawdziwym człowieczeństwie. 

W życiu naszego Świętego Kościoła centralne miejsce zajmuje niepowtarzalny w historii ludzkości cud powstania z martwych Jezusa Chrystusa - Jego Święta Pascha. Stąd też głównym zadaniem Świętej Czterdziesiątnicy jest godne przygotowanie się na spotkanie ze zmartwychwstałym Chrystusem Dawcą Życia. Świadczy o tym wyraźnie paschalna stichera: „Zmartwychwstanie Twoje, Chryste Zbawco, aniołowie śpiewają na niebiosach, i nam na ziemi pozwól, czystym sercem Ciebie sławić". 

Takim środkiem dla serca jest właśnie pokutna droga Świętej Czterdziesiątnicy. 

Życzę wszystkim, aby Święte Dni Wielkiego Postu zmieniły nas duchowo odnowiły nasze życie, umocniły wiarę umocniły w pełnieniu dobrych uczynków, napełniły radością ze zwycięstwa nad grzechem i oświeciły światłością miłości Boga i bliźniego. 

Ojcowie, Mnisi, Bracia i Siostry! 

Znajdując się w przededniu Świętego Wielkiego Postu, zgodnie z praktyką naszego Kościoła, proszę Was wszystkich, dla siebie i dla całego Duchowieństwa, przebaczenia naszych grzechów, które popełniliśmy słowem, uczynkiem, w myślach i swoimi zmysłami. Wybaczcie nam grzesznym! 
„Nadziejo wszystkich krańców ziemi i będących daleko na morzu, Boże, który wyznaczyłeś te święte dni przez proroków i ewangelistów jako postne, uczyń wszystkich godnymi, abyśmy w czystości przeszli czas postu, zachowali całą wiarę i Twoje przykazania zachowywali przez wszystkie dni naszego życia". 
Panie, dopomóż nam w pokoju i pomyślności dla duszy przejść Świętą Czterdziesiątnicę i pokłonić się Świętemu Twemu Zmartwychwstaniu. 

Z łaski Bożej pokorny 

+ Sawa 
Metropolita Warszawski i całej Polski 

Warszawa, 17 marca 2013 roku